z kośćmi
  • hylaśny i zgęziały

    23.12.2005
    23.12.2005

    Czy znane są językoznawcom następujące wyrazy (nieobecne w słownikach)? Jakie może być ich pochodzenie?

    (c)hylaśny – 'w znaczeniu solidny, potężny, wielki'

    zgezić się, zgężony – w znaczeniu 'skurczony (z zimna)'.

  • Brak zgody między panami a panią
    27.10.2017
    27.10.2017
    Szanowni Państwo,
    porządkując i ujednolicając nazewnictwo w muzealnym inwentarzu, natrafiliśmy na taki oto językowy dylemat. Kością niezgody stał się bowiem zapis podstawka i nadstawka kowalskie. Koledzy upierają się przy powyższym zapisie, posługując się następującym przykładem: Dorota i Krystyna Kowalskie. Ja natomiast twierdzę, że powinien on brzmieć: podstawka i nadstawka kowalska, z uwagi na utrzymanie związku zgody pomiędzy częściami zdania.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelniczka
  • Gorzkie żale
    6.03.2003
    6.03.2003
    Bardzo proszę o wyjaśnienie, czy poprawne jest powiedzenie: „Uczestniczyłem w nabożeństwie Gorzkich żalów”, czy raczej: „Uczestniczyłem w nabożeństwie Gorzkich żali”. W kościołach słyszy się raczej to drugie, choć słowo żal (jak sprawdziłem w słownikach)odmienia się: tych żalów.
    Z poważaniem: Kazimierz
  • Pięć Kaś
    21.09.2017
    21.09.2017
    Szanowni Państwo,
    proszę uprzejmie o wyjaśnienie, dlaczego występujące po liczebnikach rzeczowniki odmieniają się w następujący sposób:
    Kasiapięć Kaś (zamiast Kasi),
    dyniapięć dyń (zamiast dyni),
    świniapięć świń (zamiast świni).

    Czy jest na to jakaś reguła? Rodzimi użytkownicy języka używają powyższych form intuicyjnie. Niestety, dla obcokrajowców nie jest to już tak oczywiste.

    Z poważaniem
    Magdalena
  • przymiotniki od nazw miejscowych
    13.05.2008
    13.05.2008
    Współpracuję nad tworzeniem polskiej wersji „europejskich paszportów edukacyjnych”. Oprócz nazwy kraju trzeba tam wpisać narodowość (koniecznie musi być przymiotnik). Jaki zapis zastosować w następujących przypadkach?
    — Wybrzeże Kości Słoniowej (w wersji ang. jest Ivorish);
    — Wyspy Św. Tomasza (ang. Sao Tomean);
    — Wyspy Salomona (ang. Solomon Islander);
    — Wyspy Marshalla (ang. Marshallese, pol. marszalska???).
    Bardzo proszę o pomoc – jak sobie z tym poradzić?
    Ewa Wosik
  • często-gęsto
    13.01.2023
    4.01.2008
    Nieomalże powszechnie słyszę często-gęsto zamiast zwykłego często. Skąd się to wzięło?
    PS. Dla Pana Jerzego Bralczyka w związku z hasłem w 444 zdaniach polskich. „W życiu jak w pokerze jest zasada karta – stół” – zasada, która obowiązuje we wszystkich chyba grach karcianych i oznacza niedopuszczalność cofnięcia zagrania. Jeśli kartę położyliśmy, dotknęła ona stołu, nie można już tego ruchu cofnąć.
  • Kiedy zaczęto używać litery „ł”?

    14.02.2022

    Dzień dobry! Skąd pochodzi litera „ł” i kiedy zaczęto jej używać w języku polskim? Czy wcześniej na oznaczenie głoski [w] używano liter „w” lub „u”?

  • kompromitacją serwerów
    18.11.2014
    18.11.2014
    Natrafiłem ostatnio na broszurę z konferencji poświęconej bezpieczeństwu systemów IT. Ze zdumieniem przeczytałem o sposobach walki z kompromitacją serwerów. W języku angielskim czasownik compromise ma dodatkowe znaczenie, którego odpowiednika nie widzę w języku polskim – ulec atakowi, jednak bezpośredni przekład wydaje mi się niewłaściwy. Czy można prosić o komentarz? Mam wrażenie, że obecnie zbyt wygodnie dokonuje się tłumaczeń, z dość przykrym efektem końcowym (lokowanie produktu, łamiąca wiadomość…).
  • różności
    8.12.2004
    8.12.2004
    Jak się poprawnie mówi: piszemy coś małą literą, od małej litery czy z małej litery?
    Drugie pytanie: czy powinno być „Mieszkał w Wybrzeżu Kości Słoniowej”, czy „na Wybrzeżu Kości Słoniowej”?
    Trzecie i już ostatnie: jak nazwać mieszkańca i mieszkankę Kosowa?
    Dziękuję.
  • Śmieci a dzieci
    12.04.2018
    12.04.2018
    Dlaczego w narzędniku słowo śmieci brzmi śmieciami, skoro podobnie brzmiące dzieci odmieniają się już inaczej? Czy obowiązuje tu jakaś zasada? 

    Z poważaniem,
    Agnieszka
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego